Μεγαλώσαμε πιστεύοντας ότι η νοημοσύνη είναι κάτι μετρήσιμο. IQ, λογική, μνήμη, ταχύτητα, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Όποιος τα έχει αυτά, «του κόβει». Όποιος δεν τα έχει, «δε σκαμπάζει».
Κι όμως...
Σύγχρονες θεωρίες στη γνωστική επιστήμη και την ψυχολογία, από ανθρώπους όπως ο Anil Seth και ο Robert Sternberg, λένε ότι η υψηλότερη μορφή νοημοσύνης δεν είναι το να σκέφτεσαι γρήγορα. Είναι το να παρατηρείς πώς σκέφτεσαι. Και αυτό λέγεται μεταγνώση.
Η μεταγνώση ή το “thinking about thinking”, αποτελεί κανονικό όρο στην επιστημονική ψυχολογία και περιγράφεται ως ικανότητα αυτο-παρατήρησης, αυτο-αξιολόγησης και αυτό-ρύθμισης της σκέψης. Δεν σημαίνει να αναλύεις τα πάντα μέχρι να πάθεις εγκεφαλικό. Σημαίνει να μπορείς να πιάνεις τον εαυτό σου την ώρα που αντιδρά, να λες «περίμενε… γιατί το έκανα αυτό;», να μη συγχέεις το συναίσθημα με την αλήθεια και να μη θεωρείς κάθε σκέψη σου γεγονός.
Με άλλα λόγια, να βάζεις ένα κλικ απόσταση ανάμεσα σε ερέθισμα και αντίδραση. Κι εκεί, ακριβώς εκεί, αρχίζουν τα δύσκολα. Ε, ναι σιγά μην ήταν εύκολο!